Tegoroczny Łódź Design Festiwal nawoływał do zadbania o siebie i otoczenie oraz powrotu do natury. Wszystkie wystawy i zaprezentowane produkty aż krzyczały o świadome projektowanie, w nurcie zrównoważonego rozwoju, z poszanowaniem środowiska, w którym żyjemy.

Dotyczy to nie tylko samych produktów, z których korzystamy na co dzień, ale całych przestrzeni, w których przychodzi nam funkcjonować (biura, mieszkania, budynki, miasta).

Podejście to odnosi się do całego procesu tworzenia, zaczynając już na etapie koncepcji. Projektowanie produktów, usług, doświadczeń nieszkodliwych otoczeniu, a także ponowne wykorzystanie surowców, odpadów, czy finalnych produktów, to wyzwanie, które stoi dziś przed projektantami i markami.

„Tegoroczna edycja Łódź Design Festival 2022, pod hasłem RE:GENERACJA, jest zachętą do poszukania odpowiedzi na wyzwania, z jakimi mierzymy się na początku trzeciej dekady XXI w. Na festiwalu zaprezentujemy działania, które sprzyjają odbudowie zarówno indywidualnej, jak i systemowej. Poszukamy sposobów na zregenerowanie nie tylko środowiska naturalnego, ale i tkanki miejskiej, instytucji społecznych, a co najważniejsze – każdego z nas.” – tak o koncepcie 11-dniowego festiwalu mówił jego dyrektor Michał Piernikowski.

Ładujmy swoje baterie, nie tylko smartfonów

Sen jest drugą najważniejszą czynnością fizjologiczną człowieka, zaraz po oddychaniu. Jako noworodki śpimy praktycznie bez przerwy, a w naszym mózgu nieustannie tworzą się nowe połączenia neuronowe. Zapamiętywane są megabajty informacji, a co za tym idzie, z nocy na noc rozwijamy się, rośniemy, uczymy.

Jako dorośli przesypiamy już tylko 1/3 życia, stąd wiele startupów i instytucji badawczych próbuje stworzyć rozwiązania przyspieszające proces regeneracji organizmu. Jednak zanim to nastąpi, na naszą uwagę zasługuje higiena cyklu dobowego, która służy jako podstawowe narzędzie do zachowania zdrowia psychofizycznego.

Nie istnieje sfera życia, na którą sen nie oddziałuje. To w jego trakcie regulujemy funkcje hormonalne, oczyszczamy organizm z toksyn, regenerujemy się czy realizujemy podstawowe funkcje poznawcze, takie jak pamięć. Bez zdrowego snu nie potrafimy być uważnymi słuchaczami, kreatywnymi pracownikami czy czułymi partnerami. Pomimo tej wiedzy, często rezygnujemy ze snu na rzecz spotkania ze znajomymi, nadrobienia zaległości w pracy, czy obejrzeniu serialu. Zapominamy o tym, że tak samo jak ładujemy nasze smartfony, tak musimy również naładować własne baterie.

Wystawa DOBRA/NOC opowiadała o tym, co składa się na dobry sen. Poruszała kwestie rytuałów, wyciszenia, potrzeby bliskości, właściwego wyposażenia sypialni czy nowych wspierających technologii, które poprawiają jakość naszego snu.

Założeniem wystawy było przejście przez cały cykl, od powrotu do domu (zakończenia pracy), przez rytuał wieczorny, zasypianie, bliskość ze sobą lub z partnerem, aż po sen głęboki, przebudzenie i wejście w nowy dzień.

Dźwięk budzika niekoniecznie musi wprawiać system nerwowy w stan zagrożenia. Spróbuj przebudzić się stopniowo i łagodnie, korzystając np. z budzika świetlnego. Zaparz ulubioną herbatę, zmiel ziarna kawy i pozwól sobie przywitać dzień. Niech poranek stanie się ulubioną porą dnia, pozwalającą nastroić się na nadchodzące zadania i wyzwania.

Po całym dniu pracy przychodzi czas na regenerację i relaks w zaciszu domowym. Świadomy odpoczynek ułatwiają ćwiczenia, joga, aromatyczna kąpiel czy ziołowy napar do picia. Krótki spacer, gry planszowe, majsterkowanie pozwolą odpocząć od nadmiaru bodźców. Po powrocie z pracy zdejmij więc buty, załóż wygodne ubrania i zadbaj o siebie. To Twój czas.

Sen w warunkach ekstremalnych? Warunki, w których śpimy często odbiegają od ideału. Sen w podróży stanowi niemałe wyzwanie, a co dopiero sen polarników przebywających w stacjach badawczych, astronautów podczas misji kosmicznych czy bezdomnych. Aby uniknąć rozregulowania cyklu w warunkach ekstremalnych, z pomocą przychodzą minikabiny do snu, elektroniczne okulary, opaski do spania w oparciu o szybę czy poduszki podróżne. Wszystko po to, aby nawet na kole podbiegunowym móc spokojnie przespać całą noc.

Wystawa poruszała także kwestię snu w szpitalach, z dala od domowego zacisza i własnego łóżka. Nawet w sterylnych i zimnych wnętrzach szpitali warto zadbać o jakość snu, zaczynając od dobrze zaprojektowanego łóżka, którego design wspomaga regenerację pacjenta. Mobilne kołdry i bluzy do drzemki ułatwiają relaks pracującym na nocnych zmianach lekarzom i pielęgniarkom. Dla dzieci, dobrym rozwiązaniem będą poduszki z funkcją kocyka, które otulą i uspokoją w nowym otoczeniu. Jakościowy sen w odpowiednio oświetlonych i wyciszonych pomieszczeniach przyspieszy proces zdrowienia, dlatego warto zapewnić sobie jak najbardziej kojące warunki. Pościel wykonana z przyjemnych w dotyku materiałów naturalnych. Nadruki imitujące naturalne tekstury umilają czas spędzony w szpitalnym łóżku…

DOBRA/NOC to chyba jedna z naszych ulubionych wystaw, która wprawiła nas w przyjemny, spokojny, wręcz kojący nastrój! Prawdą jest, że nie chcieliśmy jej opuszczać 😉

W ramach wystawy można było zobaczyć wybrane projekty studentów School of Form Uniwersytetu SWPS zrealizowane w ramach zajęć z Projektowania Produktu, Materiałoznawstwa i Design Research.

Na koniec wspomnień prezentujemy 10 przykazań dobrej sypialni, które zostały zaprezentowane na wystawie:
1. Wilgotność. Wilgotność powietrza powinna wahać się między 40 a 60%, tak aby w okresie grzewczym nie przesuszać śluzówek i nie odwadniać organizmu.
2. Światło. Wybieramy najdelikatniejsze w całym domu żarówki o świetle skrajnie ciepłym i średniej mocy, aby stymulować wytwarzanie melatoniny.
3. Temperatura. Niech sypialnia będzie najchłodniejszym pomieszczeniem w domu o temperaturze między 16 a 18 stopni C.
4. Aromaterapia. Sięgajmy po wsparcie w postaci olejków aromaterapeutycznych, takich jak eukaliptusowy, miętowy, sosnowy, aby udrażniać drogi oddechowe, albo lawendowy dla ułatwiania zasypiania.
5. Pościel. Zmieniajmy pościel zależnie od pory roku. Zimą przyjemne w dotyku tkaniny flanelowe, a latem poszewki z domieszką naturalnie chłodzącego lnu.
6. Materac i poduszka. Dobierzmy poduszkę do pozycji, w której zazwyczaj śpimy, a materac do naszej wagi.
7. Zero ekranów. Na minimum godzinę przed snem odstawmy wszystkie urządzenia emitujące światło niebieskie, takie jak telefon, tablet, komputer czy telewizor.
8. Akustyka. Pilnujmy, aby w sypialni znalazły się elementy wygłuszające dźwięki – miękkie powierzchnie, dywany i zasłony, które pozwolą nie nosić się dźwiękom.
9. Porządek. Dbajmy o porządek w sypialni i nie traktujmy jej jak składzika, w którym chowamy pod łóżkiem niepotrzebne rzeczy.
10. Budzik. Wybierzmy taki dźwięk budzika, który nie wprowadzi naszego układu nerwowego w stan zagrożenia.

Paradoks nowych technologii

Żyjemy w czasach nowych technologii. Towarzyszą nam one na co dzień. Naukowcy i producenci prześcigają się w ulepszaniu produktów, zwiększaniu funkcjonalności urządzeń, przenoszeniu emocji ze świata rzeczywistego do wirtualnego. Dzięki temu możemy korzystać z coraz nowocześniejszych rozwiązań. Ale… W dobie ogromnej ilości bodźców, które nas otaczają, bycia ciągle online, coraz częściej szukamy odskoczni. Wyciszenia. Spokoju.

Na opisanej wyżej wystawie DOBRA/NOC, obok innych zaprezentowanych produktów, które mogą nam pomóc w rytuałach, tworzeniu atmosfery sprzyjającej wyciszeniu się, jeden produkt szczególnie przykuł naszą uwagę – telefon Mudita Pure.
Co takiego posiada Mudita Pure, czego nie mają inne telefony? W sumie to… nic. Telefon nie oferuje przeglądarki internetowej ani nawet połączenia z internetem. Ma notatki, kalendarz, budzik, odtwarzacz muzyki, bluetooth. Mudita Pure to minimalistyczny telefon komórkowy, zaprojektowany z myślą o zachowaniu zdrowej relacji z technologią i ograniczeniu czasu spędzonego online. Dodatkowo, wyposażony został w wyświetlacz nieemitujący niebieskiego światła bezpośrednio do oczu, pozwalając utrzymać właściwy rytm dobowy.

Z jednej strony szukamy nowych rozwiązań, nowszych urządzeń, które dają nam więcej. Więcej narzędzi, więcej opcji, więcej doznań. Z drugiej, w pewnym momencie, przytłoczeni rozwiązaniami, szukamy ciszy. Gdzie jest równowaga? Czy istnieje? A może nie musi istnieć w ogóle?

„Nadawanie formy to życie” [Paul Klee]

Inna wystawa Re:Generacja, zorganizowana przez Wydział Architektury Wnętrz na Akademii Sztuki w Szczecinie mówiła o projektowaniu i roli przestrzeni publicznych oraz wnętrz, które powinny dawać możliwość relaksu.

Jak tworzyć wnętrza? Kolory, formy tekstury, proporcje – wszystkie te elementy mogą skłaniać do relaksu, budzić poczucie komfortu i związane z nim poczucie bezpieczeństwa. Przez ostatnie lata szczególnie doceniliśmy rolę schronień. Wnętrze odzyskało swój wymiar terapeutyczny – regeneracyjny. Dom z powrotem stał się naszą twierdzą. Przestrzeń publiczna natomiast zyskała obecnie jeszcze bardziej integrujący charakter, stąd zaprezentowane zostały projekty małej architektury, w których przyroda łączy się z architekturą oddziałując na zmysły.

Mieszkanie na nowe czasy

Zapragnęliśmy zmiany. Poszukujemy nowych rozwiązań, nowych celów, lepszego życia. Na nowo pracujemy. Na nowo uczymy się. Na nowo urządzamy mieszkania. Pragniemy by były bardziej zielone. By były dostosowane do naszych potrzeb. Chcemy, by powstały w sposób odpowiedzialny i by nas wyrażały. Chcemy nowych przestrzeni na nowe czasy.

Otaczając się żyjącymi istotami czujemy się lepiej. Wybieramy dziś przedmioty wykonane z dbałością o nasze środowisko. Cenimy pracę rąk ludzkich, rzemieślniczą dbałość o detal. Nasze wnętrza stały się biurami. Chcemy pracować wygodnie i zdrowo. Modułowość i możliwość personalizacji stały się normą.

Nie wyrzucaj, wykorzystaj!

Wystawa RE:THINK, będąca efektem współpracy szczecińskiej firmy Foonka ze studentami Wydziału Wzornictwa na specjalności Projektowanie Produktu, to swoisty ukłon w stronę tego, co zwykle uważamy za „odpad”, „błąd”, „usterkę”. Zaprezentowane projekty powstały bowiem głównie z niewykorzystanych ścinków tkanin, końcówek materiałów czy fragmentów z lekkimi wadami. Okazały się one na tyle inspirujące, że umożliwiły studentom uwolnienie drzemiącego w nich potencjału i wygenerowanie ciekawych – multisensorycznych idei.

Same tkaniny odwzorowywały naturę angażując w proces projektowy wszystkie zmysły. Dlatego niektóre prace pachniały, albo miały różne faktury czy wypełnienia, co w efekcie dostarcza synergii doświadczeń wielozmysłowych.
W dobie nadmiernego konsumpcjonizmu, wykorzystywania surowców, rosnących zanieczyszczeń gleb, wód i powietrza, powinniśmy wyrobić w sobie nową umiejętność – radzenia sobie z „błędami” i działać elastycznie. Powinniśmy nauczyć się przetwarzać i ponownie wykorzystywać odpady tak, aby redukować ich szkodliwość.

To prawda!

Wystawa To prawda! to ilustracja zagadnienia prawdy w myśli filozoficznej, opowiedziana poprzez sztuki wizualne. Wystawa nie tylko pokazywała związki tych dwóch dziedzin, ale również jest narzędziem do tego, aby lepiej zrozumieć historię myśli filozoficznej jak i sztukę współczesną. Młodzi artyści prezentowali prace ilustrujące zagadnienie prawdy z różnych punktów widzenia. Zaprezentowane obiekty miały na celu być początkiem dyskusji na temat zarówno filozofii jak i sztuki współczesnej.

Czy można mówić o prawdzie za pomocą nieprawdy/fikcji?

Fikcja to takie opowieści, które nie wydarzyły się naprawdę, wymyślił je człowiek i powiedział je innym ludziom. Fikcyjne opowieści to np. baśnie albo filmy fantasy, w których bohaterowie przybierają postaci zwierząt, mają nieludzkie moce, a czasem nawet możemy się ich bać.

Często ludzie sięgają po fikcję, żeby za jej pomocą opowiedzieć jakąś trudną do wytłumaczenia prawdę. Kiedy chcemy wyjaśnić na czym polega dobro, piękno i nie znajdujemy odpowiednich słów, możemy wymyślić np. smoka, z którym walczy rycerz albo kwiat paproci, którego poszukują ludzie.

Rozum jako narzędzie do poszukiwania prawdy

W jaki sposób mogę zweryfikować czy wiedza, którą mam jest prawdziwa? Mogę zacząć szukać argumentów za i przeciw, mogę zacząć dyskutować o niej z innymi. Czyli mówiąc krótko, mogę zacząć używać rozumu, mogę zacząć myśleć. Rozum to taka wewnętrzna maszyna, która próbuje za pomocą pewnych operacji pogodzić ze sobą wiedzę i doświadczenie, jedne argumenty przyjąć, a inne odrzucić.

Prawda historyczna

Wiemy, że jeśli dwie osoby zapytamy o jakieś wydarzenie, istnieje spora szansa, że zrelacjonują je w podobny, ale nieidentyczny sposób. Wynika to w części z powodu naszych możliwości poznawczych (np. pamięć, sposób opowiadania), ale też naszej wiedzy, doświadczenia, stanu psychofizycznego w jakim byliśmy w przytaczanej sytuacji. Gdy naukowcy ustalają prawdę o historii na podstawie źródeł historycznych, to powinniśmy się spodziewać jednej „prawdy historycznej”, czyż nie?

Prawda a kłamstwo. Czy jest inna możliwość?

W klasycznej logice są tylko dwie wartości. Zdanie jest albo prawdziwe albo fałszywe. Nie może być jednocześnie i prawdziwe, i fałszywe. Jeśli coś nie jest prawdziwe, to musi być fałszywe i jeśli coś nie jest fałszem, to musi być prawdą. Prawda? 😉 Okazuje się, że filozofowie, którzy zajmowali się logiką próbowali stworzyć takie systemy logiczne, które nie będą opierały się tylko na dwóch wartościach (prawda i fałsz), dodając trzecią opcję „możliwe”. Czy w praktyce codziennej mamy do czynienia z sytuacjami, które nie są ani prawdą, ani fałszem? Czy możemy wtedy mówić o „półprawdzie” albo „półkłamstwie”?

Czy zawsze powinniśmy mówić prawdę?

Warto zadać sobie pytanie: czy zawsze mówienie prawdy jest dobre? Nawet wtedy, kiedy tą prawdą wyrządzimy komuś krzywdę? Znamy w historii przypadki, w których kłamstwo uratowało życie wielu ludziom (np. ukrycie drugiego człowieka, niesprawiedliwie osądzonego i ściganego). Z jednej strony skłamał, z drugiej zrobił to, żeby ocalić życie drugiej osobie. Takie dylematy nazywane są w filozofii dylematami moralnymi – człowiek jest wtedy rozdarty między dobrem a złem.

Czy logika jest logiczna?

Często słyszymy, że coś jest lub nie jest logiczne. Logika to nauka, która pozwala nam zdecydować, czy jakaś wypowiedź jest prawdziwa, czy nie. Głosimy wiele zdań, lecz nie zawsze druga osoba je rozumie. Czasami wypowiadając się, sami sobie przeczymy. Dzięki logice możemy udowodnić kiedy jakieś zdanie jest prawdziwe, a kiedy fałszywe.

Czemu człowiek dąży do prawdy?

Można by przyjąć, że to rozum jest motorem, który napędza człowieka w dążeniu do prawdy, zdobywania wiedzy i jej weryfikowania. Pytanie, jako jedno z podstawowych narzędzi rozumu, podtrzymuje ciekawość, pokazuje człowiekowi niewiedzę oraz prowokuje go do poszukiwania odpowiedzi. Jeśli to prawda, że każdy człowiek ma na wyposażeniu takie urządzenie jak rozum, to pozostaje tylko kwestia jego użycia.

Respekt dla otoczenia

Dużo się mówi dziś o projektowaniu z poszanowaniem środowiska, a festiwal w Łodzi w tym roku tylko potwierdził, że jest to nurt, który powinien na stałe zagościć w naszym biznesie, przestrzeni oraz naszych umysłach.

Projektujmy świadomie. W nurcie nierzucającej się w oczy ekskluzywności. Wyrafinowanie. Dziś „mniej” znaczy „więcej”.

Prezentowane zdjęcia pochodzą z relacji zdjęciowej Łódź Design Festival 2022 udostępnionej przez organizatorów wydarzenia na: https://www.lodzdesign.com.