Istnieje wiele sposobów generowania nowych pomysłów. Do najczęściej stosowanych metod zalicza się m.in. burza mózgów (szukanie jak największej ilości pomysłów, bez krytykowania i zastanawiania się na tym etapie nad ich sensownością czy możliwością wdrożenia), mapowanie myśli (tworzenie wizualnej prezentacji pomysłów, łączenie ich ze sobą i badanie powiązań), swobodne pisanie (ustawianie timera na wyznaczony czas i zapisywanie wszystkiego, co przychodzi na myśl, bez zatrzymywania się i edytowania zapisanych już myśli), odwrócona burza mózgów (rozpoczęcie pracy od pożądanego wyniku i cofanie się w celu wygenerowania pomysłów, jak go osiągnąć) oraz metoda SCAMPER.

SCAMPER to kreatywna technika rozwiązywania problemów oraz generowania nowych pomysłów i rozwiązań poprzez modyfikację istniejących produktów, procesów lub usług. Technika SCAMPER zakłada, że każda nowość jest modyfikacją tego, co już istnieje dzięki dopasowaniu określonych potrzeb i oczekiwań – wystarczy ulepszyć wymyślone już rozwiązania. Technika ta stymuluje kreatywne myślenie i pozwalana generować świeże pomysły dotyczące rozwoju produktu, usługi czy szeroko rozumianej innowacji.

Nazwa SCAMPER pochodzi od akronimu i oznacza kolejno:
S – Zastąp (ang. substitute) – co i jak możemy zastąpić?
C – Połącz (ang. combine) – co i z czym możemy połączyć?
A – Dostosuj (ang. adapt) – jakie rozwiązania z innych projektów można zastosować w prowadzonym projekcie?
M – Modyfikuj (ang. modify) – które elementy można zmienić, np. zwiększyć lub zmniejszyć?
P – Wykorzystaj do innych celów (ang. put to another use) – jak inaczej można coś wykorzystać?
E – Wyeliminuj (ang. eliminate) – jak można coś uprościć?
R – Odwróć (ang. reverse) – czy można zastosować inny układ i odwrócić kolejność?

Metoda SCAMPER polega na rozważaniu różnych scenariuszy zmian i pytaniu „co by było, gdyby?”.
Zadajemy sobie zatem powyższe pytanie w ramach każdej z opisanej wyżej kategorii, czyli:

– Substytut: Co by się stało, gdybyśmy zastąpili inny materiał lub komponent w produkcie?
– Połączenie: Co by było, gdybyśmy połączyli produkt z innym produktem lub usługą?
– Adaptacja: Co by było, gdybyśmy dostosowali produkt do obsługi innego rynku lub innej potrzeby?
– Modyfikacja: Co by było, gdybyśmy w jakiś sposób zmodyfikowali produkt, na przykład zmieniając jego rozmiar lub kształt?
– Wykorzystanie do innego celu: Co by było, gdybyśmy użyli produktu w inny sposób niż pierwotnie zamierzono?
– Eliminacja: Co by było, gdybyśmy wyeliminowali jakąś funkcję lub komponent produktu?
– Rewers: Co by było, gdybyśmy odwrócili sposób używania lub działania produktu?

Zalety wykorzystywania metody SCAMPER w generowaniu pomysłów

Do największych zalet stosowania techniki SCAMPER zaliczyć można m.in.:
1. Łatwość użycia: SCAMPER to prosta i bezpośrednia technika, z której mogą korzystać osoby lub zespoły bez wcześniejszego przeszkolenia lub doświadczenia.
2. Zachęca do kreatywności: SCAMPER zapewnia ustrukturyzowane podejście do generowania nowych pomysłów, które mogą pomóc w pobudzeniu kreatywności i pokonaniu blokad mentalnych.
3. Pomaga zidentyfikować możliwości: Rozważając różne perspektywy, SCAMPER może pomóc zidentyfikować możliwości innowacji lub ulepszeń, które w innych warunkach pracy mogłyby zostać przeoczone.
4. Ułatwia współpracę w zespole: SCAMPER może być używany jako ćwiczenie grupowe, pozwalając członkom zespołu na wspólną pracę w celu generowania nowych pomysłów i opierania się na pomysłach innych.
5. Dostosowanie: Technikę SCAMPER można dostosować do konkretnych potrzeb i wymagań, na przykład poprzez skupienie się na konkretnym aspekcie czy funkcjonalności produktu.
6. Zakres: SCAMPER może być stosowany w wielu sytuacjach, od rozwoju produktu po projektowanie usług, co czyni go wszechstronnym i cennym narzędziem do tworzenia innowacji i rozwiązywania problemów.

Metodę SCAMPER można wykorzystać do generowania nowych pomysłów dla szerokiej gamy produktów: od produktów fizycznych, przez produkty cyfrowe (np. aplikacje, strony internetowe), aż po usługi i procesy. Metodę tę stosuje się również do znajdowania sposobów na ulepszenie już istniejących rozwiązań.

Technika ta jest dziś wykorzystywana przez m.in. projektantów, marketerów, przedsiębiorców, a także zespoły w organizacji odpowiedzialne za rozwój i innowacje produktowe. Dzięki swojej prostocie, ale także uzyskiwanym efektom, metodę tę można stosować w każdym otoczeniu, w którym potrzebne jest kreatywne myślenie. Zapewne w edukacji metoda ta sprawdziłaby się doskonale – jako pomoc dla nauczycieli, którzy mogliby pobudzać uczniów do kreatywnego myślenia i zachęcać do kreatywnego rozwiązywania problemów.

Angażowanie zespołu w proces projektowy

Często, chcąc wprowadzić nowy produkt, usługę, czy szeroko pojętą zmianę, spotykamy się z oporem w zespole. Wynikać on może z różnych obaw czy złych doświadczeń. Ludzie z reguły boją się zmian, m.in. dlatego, że wiąże się ona z niewiadomą czy koniecznością uczenia się nowych rzeczy (technik, narzędzi, metod pracy).

Jak zatem angażować zespół do pracy kreatywnej i korzystania z metody SCAMPER? Oto kilka sprawdzonych sposobów:
1. Klarowny cel: wyjaśnij, dlaczego zespół stosuje metodę SCAMPER i jakie korzyści może ona przynieść. Jasno określ problem lub wyzwanie, które zespół próbuje rozwiązać oraz wynik, który masz nadzieję osiągnąć.
2. Aktywny udział: Zachęć wszystkich członków zespołu do aktywnego udziału w procesie i rozważ wszystkie zaproponowane sugestie, bez względu na to, jak niekonwencjonalne mogłyby się wydawać.
3. Wspierające środowisko: Stwórz wspierające środowisko, w którym członkowie zespołu czują się komfortowo i bezpiecznie, dzieląc się swoimi pomysłami.
4. Czas i przestrzeń: Zarezerwuj dedykowany czas i miejsce, pozwalając członkom zespołu skupić się wyłącznie na tym zadaniu.
5. Kontynuacja: Po intensywnej pracy zanotuj wszystkie pomysły, a także pamiętaj, aby zastanowić się, w jaki sposób można je wdrożyć. Po czasie daj też feedback uczestnikom warsztatów – które pomysły zostaną wdrożone, a które nie i dlaczego.

Po wygenerowanych rozwiązaniach przychodzi czas na przedstawienie ich przełożonym. Jak tym razem zachęcić właściciela firmy do wdrożenia nowych pomysłów?

1. Pokaż jasny plan: opracuj jasny i szczegółowy plan realizacji pomysłów, w tym ramy czasowe, budżety i wymagane zasoby.
2. Jasno komunikuj korzyści: wyjaśnij potencjalne korzyści płynące z nowych pomysłów, takie jak zwiększona wydajność, oszczędność kosztów, poprawa zadowolenia klientów, czy zwiększenie przychodów.
3. Dostarcz dowody: pokaż dane potwierdzające wykonalność pomysłów i ich efekty, takie jak badania rynku, opinie klientów czy wyniki przeprowadzonego pilotażu.
4. Uzyskaj poparcie kluczowych interesariuszy: szukaj wsparcia i akceptacji kluczowych interesariuszy, w tym menedżerów, szefów działów i wszystkich innych osób, na które może mieć wpływ wdrożenie nowych pomysłów.
5. Pokaż sukces: udostępnij studia przypadków innych zespołów czy firm, które wdrożyły podobne rozwiązania.
6. Odnieś się do obaw właścicieli: bądź świadomy wszelkich potencjalnych zagrożeń i zaproponuj jak firma zamierza sobie z nimi radzić.
7. Wspieraj kulturę innowacji: zachęcaj właściciela do rozwijania kultury innowacji w firmie, w której wspiera się generowanie i wdrażanie nowych pomysłów.

Postępując zgodnie z tymi wskazówkami możesz skutecznie komunikować wartość nowych pomysłów i zaangażować właściciela do ich wspierania i wdrażania. I choć nie jest to proste zadanie, im lepiej się do tego przygotujesz, tym większa szansa na sukces.

Współtworzenie elementem nowoczesnej kultury organizacji

Ważne jest zaangażowanie wszystkich członków firmy w tworzenie nowych pomysłów i ich wdrażanie. Zaangażowanie pracowników, niezależnie od ich roli lub stażu pracy, może prowadzić do bardziej zróżnicowanego zakresu pomysłów, co przekłada się na innowacyjne i skuteczne rozwiązania. Współtworzenie poprawia pracę zespołową, a także może zwiększyć morale pracowników, dzięki temu, że czują się oni docenieni i włączeni w proces podejmowania decyzji. Umożliwienie pracownikom zabierania głosu w tworzenie i wdrażanie nowych pomysłów zwiększa ich zaangażowanie i zadowolenie z pracy.

Korzystając z różnorodnych doświadczeń i perspektyw wszystkich członków firmy, organizacje mogą uzyskać dostęp do bogactwa spostrzeżeń i wiedzy, o których w innym przypadku mogłyby nie mieć pojęcia. Tworzenie kultury innowacji i angażowanie wszystkich członków przedsiębiorstwa prowadzi do większej liczby nowych i innowacyjnych pomysłów, pomagając firmie utrzymać lub nawet zwiększyć swoją konkurencyjność.