16-17 listopada br. mieliśmy przyjemność uczestniczyć w VI Kongresie Open Eyes Economy Summit w Centrum Kongresowym w Krakowie.

Międzynarodowy kongres ekonomii wartości to wydarzenie, którego celem jest budowanie odpowiedzialnego społeczeństwa obywatelskiego, wymagającego zaangażowania również ze strony świata nauki, biznesu i administracji.

W miejscu, w którym dochodzi do twórczych spotkań oraz otwartej, żywej dyskusji, poruszone zostały takie tematy jak m.in.:
– zarządzanie różnorodnością,
– wielopokoleniowe i wielokulturowe organizacje,
– streaming&gaming,
– miasta historyczne,
– ekosystemy w czasach covid,
– społeczna i środowiskowa odpowiedzialność biznesu,
– wdrażanie innowacyjnych projektów,
– cyberbezpieczeństwo i zaufanie cyfrowe.

W sumie w 3 blokach tematycznych, podzielonych na 6 ścieżek i 83 sesje wystąpiło aż 250 prelegentów! A słuchało nas 1500 widzów w Krakowie oraz 3700 osób na całym świecie, dzięki transmisji online.

Czy i jak zaczynać wszystko od nowa?

Czy wiecie, że jedną ze ścieżek tematycznych w ramach bloku MARKA – KULTURA „Czy i jak zaczynać wszystko od nowa?”, której patronem był Piotr Voelkel, została zaprojektowana przez Annę Wróblewską, CEO Metaphor, we współpracy z Karoliną Koziołek i zespołem Concordia Design?

5 miesięcy przygotowań, dobór tematów, zaproszenie gości oraz artykuł wprowadzający pt. „Dwa pomysły na to jak ograniczyć eksploatację naszej kosmicznej kapsuły – Ziemi” w magazynie Open Eyes Magazine – wszystko po to, aby razem z uczestnikami wydarzenia szukać pomysłów na zaprojektowanie nowego świata, świata opartego na innej definicji rozwoju, dobrostanu i szczęścia. Nie tylko pandemia pokazała i wciąż pokazuje, że jest nam to potrzebne.

Rozwój nowoczesnych technologii, cyfryzacja społeczeństwa, rosnąca konsumpcja. A po drugiej stronie budowanie zaufania i poczucia bezpieczeństwa, myśl o ekologii, troska o zasoby, które się kończą i przyszłe pokolenia, które nadejdą. Jak to połączyć? Czy łączyć w ogóle?

Cały panel podzieliliśmy na 3 obszary:

1. Na początku chcieliśmy poznać i zrozumieć świat, aby przeanalizować aktualną sytuację związaną z globalnym kryzysem.

Gina Lovett (Patagonia) podczas swojego wystąpienia opowiadała o prowadzeniu biznesu w równowadze.
Następnie prof. Leif Edvinsson (Lund University; Laureat nagrody „Brain of the Year”) przybliżył nam tematykę kapitału intelektualnego w 2021 roku i jego perspektywę w kolejnych latach.
Na koniec Magdalena Dziewguć (Google Cloud Poland Sp. z o.o.) i Natalia Hatalska (infuture.institute) rozmawiały o tym jak będziemy uczyć się i pracować w 2050 roku.

2️. Następnie próbowaliśmy zaprojektować świat na nowo:

Anna Wróblewska (Metaphor) wspólnie z zaproszonymi gośćmi poszukiwała metod i narzędzi projektowania zmian systemowych w warunkach transformacji ku nieznanemu.

3️. Wszystko po to, aby na końcu ustalić jak wdrożyć innowacyjne projekty:

W tej sekcji Katarzyna Andrzejczyk-Briks (School of Form, Concordia Design) wraz z przedstawicielkami dużych i dobrze nam znanych firm, przybliżyły najciekawsze wdrożenia innowacji, które służą ukierunkowaniu przemian społecznych oraz podnoszeniu jakości życia i rozwojowi.

Sposoby projektowania świata w obszarze biznesu i innowacji społecznych zgodnie ze zrównoważanym rozwojem

W sesji inspiracyjnej prowadzonej przez Annę Wróblewską udział wzięli goście z międzynarodowego środowiska, którzy dzielili się swoim doświadczeniem w zakresie świadomego projektowania w zgodzie i dbałości o środowisko:
– John Thackara – brytyjski pisarz, doradca i mówca, przedstawiciel Royal College of Art w Londynie i Tongji University w Szanghaju, guru zrównoważonego projektowania w złożonym świecie,
– Frans Joziasse – Dyrektor Generalny i Założyciel PARK & Grow, międzynarodowej firmy konsultingowej w zakresie strategicznego zarządzania projektami,
– Martyna Sztaba – CEO i Współzałożyciel Syntoil, organizacji która odzyskuje cenne zasoby i ogranicza zużycie paliw kopalnych i emisje dwutlenku węgla,
– Tomasz Szymański – Partner Zarządzający Together.

Dzisiejsza, złożona gospodarka bazuje na znacznej eksploatacji energii ze źródeł nieodnawialnych i zachwiała wieloma powiązanymi ze sobą systemami odpowiedzialnymi za energię, klimat, wodę, żywność, finanse i kulturę. Zrównoważony rozwój wydaje się być warunkiem niezbędnym do istnienia życia na Ziemi. Ale jest też podważeniem zasad kapitalizmu opartego o nieustanny rozwój produkcji i konsumpcji, który pociąga za sobą nieustające zużycia surowców.

Szacuje się, że w 2050 r. w Polsce około 1/3 naszego społeczeństwa będą stanowić seniorzy, czyli osoby w wieku powyżej 65. roku życia, a rodziny będą posiadały średnio po 1 dziecku. Jak zauważył Tomasz Szymański, powinniśmy już dziś myśleć o nadchodzącej nowej strukturze populacji i nieuniknionych zmianach, które nas czekają. Czy są w Polsce firmy, które projektują swój biznes, marki, produkty w oparciu o te dane? Czy jesteśmy na te zmiany gotowi?

Jaką wizję świata w niedalekiej przyszłości, tj. za 20-30 lat goście debaty uwzględniają w swoich działaniach i jakimi wartościami się kierują? Jakie zasady my wszyscy powinniśmy promować w organizacjach?

Według ONZ World Happiness Report wartości takie jak współczucie, dzielenie się, współpraca i wspólnota, a nie pogoń za coraz większymi zarobkami i konsumpcjonizm, budują długotrwały i wysoki poziom szczęścia wśród ludzi. Wg raportu, to kraje, które posiadają równy dostęp do dóbr społecznych, m.in. opieki zdrowotnej, edukacji, ubezpieczeń i emerytury, posiadają najszczęśliwszych obywateli.

Dekalog projektowania (tzw. „Dekalog Designu”) Dietera Ramsa, jednego z najważniejszych projektantów przemysłowych XX wieku, który promuje zrównoważony rozwój i racjonalne wykorzystywanie surowców w projektowaniu, zawiera 10 zasad dobrego wzornictwa. Zgodnie z dekalogiem, dobry design powinien być: innowacyjny, użyteczny, estetyczny, zrozumiały, dyskretny, uczciwy, trwały, dopracowany w każdym szczególe, przyjazny dla środowiska i ograniczony do minimum.

Martyna Sztaba na pytanie o wartości podkreśliła, że z perspektywy startupu nie jest najważniejsze którymi wartościami z tej zamkniętej listy 10 zasad kierują się założyciele firmy, ale sposób, w jaki te wartości zakorzeniają w kulturze organizacyjnej firmy. Powinniśmy te wartości zakorzenić tak głęboko, aby zostały one dla kolejnych pokoleń pracujących w organizacji i jej nowych właścicieli.

Jak tworzyć nowe znaczenie produktów i usług, które będą miały pozytywny wpływ na środowisko, a nie koncentrowały się jedynie na potrzebie większej sprzedaży i maksymalizacji zysków organizacji? Co ludziom w polskich i nie tylko polskich organizacjach daje dziś poczucie sensu?

Jak odpowiedziała Martyna Sztaba „jestem kapitalistką z wrażliwym sercem” – z jednej strony istotne są pieniądze, ale z drugiej ogromne poczucie sensu i świadomość, że to co robimy jest ważne, nie tylko dla jednostki.

Rozmawialiśmy też o tworzeniu. Design to nie tylko rezultat projektowania. Design to proces ustawicznego kształtowania całych systemów.

Powołując się na stwierdzenie Johna Thackara w jego książce „Na grzbiecie fali. O projektowaniu w złożonym świecie”, szacuje się, że 80% wpływu produktów, usług i infrastruktury na środowisko naturalne można przewidzieć już na etapie projektowania (np. materiały, energię, codzienną obsługę, los po okresie eksploatacji). Jakiego zatem podejścia w projektowaniu wymagają złożone systemy i nieustanna zmiana? Czy można stworzyć jedną, niezawodną strategię projektowania?

Jak podkreślił Frans Joziasse, powinniśmy projektować systemy, produkty, usługi tak, aby były bezpieczne. Ważne jest działanie zgodnie z koncepcją „humanity centered design”, stawiającą w centrum człowieka, jego potrzeby i oczekiwania. Ale jak dodał John Thackara, projektowanie dla człowieka to za mało – powinniśmy koncentrować się na całym życiu, nie tylko ludzkim.

Jak podsumowała ten panel Anna Wróblewska „Każdy z nas jest projektantem i każdego dnia, każda nasza decyzja ma wpływ na środowisko, w którym żyjemy”.

Jak wdrożyć innowacyjne projekty w firmie?

Kolejna sesja dotyczyła innowacji. Gośćmi Katarzyny Andrzejczyk-Briks, która moderowała dyskusją były 4 kobiety reprezentujące duże firmy, o działaniach których codziennie słyszymy w mediach:
– Agata Czachórska – Dyrektor ds. Zrównoważonego Rozwoju, IKEA Retail Polska
– Anna Gorączka – Green Officer, Żabka Polska
– Izabela Karolczyk-Szafrańska – Dyrektor Marketingu, InPost
– Ingrid Reumert – VP of Global External Relations & Sustainability at The VELUX Group

Czasy pandemii zmieniły nasze podejście do pracy. Obserwujemy dziś stan pełen niepokoju społecznego. Niektórzy z naszych bliskich stracili pracę. Docierają do nas niepokojące sygnały o sytuacji na granicy z Białorusią. Jak w tych trudnych czasach, pomimo rosnącym niepokojom, wprowadzać innowacje w firmach z poszanowaniem środowiska, wybierając alternatywne źródła energii? Wiemy przecież, że dużą przeszkodą przy tworzeniu i wdrażaniu innowacji jest często ich wysoki koszt.

Nad jakimi innowacjami pracują dziś marki IKEA, InPost, Żabka czy VELUX? Jak te innowacje wdrażają w życie? W końcu – skąd czerpią pomysły na zmiany?

Agata Czachórska (Dyrektor ds. Zrównoważonego Rozwoju, IKEA Retail Polska) opowiadała o tym, jak ważna jest empatia i wiedza, dla kogo tworzymy. Na podstawie prowadzonych przez markę badań wśród swoich klientów dowiadujemy się, że oprócz ceny produktu, jego dostępności i wygody, szalenie ważna dla użytkowników jest także troska o klimat i naszą planetę. Jak zatem IKEA odpowiada na te potrzeby? Upewniając klienta, że kupując produkty IKEI przyczynił się do czegoś dobrego. Jak zapowiedziała Agata Czachórska podczas kongresu, w trosce o środowisko IKEA wprowadza właśnie zupełnie nową usługę – możliwość kupienia używanych produktów! Niezależnie od tego czy mówimy o innowacjach, które dotyczą produktów czy usług, aby innowacja mogła być wprowadzona do firmy, trzeba wcześniej dostosować do niej procesy, które istnieją w przedsiębiorstwie, a czasami nawet całą strukturę firmy. Dzięki temu organizacja staje się gotowa na zmianę. Myśląc o innowacjach, powinniśmy myśleć w kategoriach wielopłaszczyznowych. Jak podsumowała wypowiedź Agata Czachórska: „Innowacja to zmiana sposobu myślenia.”

Izabela Karolczyk-Szafrańska (Dyrektor Marketingu, InPost) dzieliła się ze słuchaczami pomysłami, nad którymi pracuje lider nowoczesnych usług logistycznych w Polsce. InPost jest dziś postrzegany jako firma, która bardzo szybko wprowadza innowacje. Ale nie zapominajmy, że każda zmiana wymaga od przedsiębiorstwa ogromnych nakładów pracy, w którą zaangażowanych jest wiele zespołów. Dla dużej organizacji wdrożenie nowych rozwiązań wymaga zaplanowanych działań w różnych obszarach: technologicznym, operacyjnym i komunikacyjnym. Nad jakimi innowacjami pracował InPost w ostatnim czasie? Jedną z nich było udostępnienie możliwości zamawiania paczek do skrytek paczkomatów ulokowanych na niskich wysokościach. Pomysł ten został wprowadzony na prośbę samych klientów – osób niskiego wzrostu lub poruszających się na wózkach inwalidzkich. A jak InPost odpowiada na potrzeby środowiskowe? Np. Poprzez projektowanie tras kurierów tak, aby emisja CO2 była jak najmniejsza.

Jakie podejście do zmian, nowych technologii i innowacji ma jedna z większych sieci małych sklepów spożywczych w Polsce? Czy słyszeliście o projekcie zamkniętego obiegu dla plastiku? Żabka prowadzi aktualnie pilotażowy program, polegający na zachęcaniu klientów do zbierania i przynoszenia do sklepów zużytych butelek plastikowych (niezależnie czy napoje były zakupione w punktach Żabki czy innych sklepach). Test prowadzony jest na warszawskiej Pradze w 50 sklepach. Dzięki temu firmie udaje się zebrać ok. 1500 butelek dziennie. Jak podkreśliła Anna Gorączka (Green Officer, Żabka Polska), małymi krokami mamy szansę przyczynić się do zmniejszenia ilości plastiku w otoczeniu i nadaniu materiałom drugiego życia. I jak dodała na koniec: „Innowacja musi wynikać z misji firmy. Powinna być zakorzeniona w naszych wartościach, a także w potrzebach naszych klientów”.

Ingrid Reumert (VP of Global External Relations & Sustainability, VELUX) opowiadała natomiast o budynkach projektowanych z poszanowaniem idei zrównoważonego rozwoju. Budynkach bezpiecznych dla środowiska. Zespół pracujący nad nowymi inwestycjami patrzy na obiekt jak na część społeczności, w której ma się znaleźć. Następnie, po zakończonej budowie, zespół projektowy zbiera informacje co się udało, a które rozwiązania można usprawnić w przyszłości. Dla VELUX innowacja nie jest tylko oceniana pod kątem nowej perspektywy (nowego produktu, usługi czy systemu), ale także pod względem istoty samego biznesu i wykorzystywaniu wiedzy, która już w firmie istnieje. Jak podsumowała swoje wystąpienie Ingrid Reumert „Innowacja polega na tworzeniu wartości w perspektywie długoterminowej”.

Streaming i gaming

Pierwszego dnia kongresu, poprzedzającego moduł „Czy i jak zaczynać wszystko od nowa?”, słuchaliśmy też innych wykładów w ramach ścieżki „Streaming i Gaming”.

Podczas sesji „Poza rozrywkę – o nietypowych funkcjach gier” zastanawialiśmy się, czy gry to „tylko” rozrywka, czy można je wykorzystać także w innych obszarach naszego życia, np. w edukacji, medycynie czy logistyce?

Czy wiedzieliście, że oprócz gier rozrywkowych powstają tzw. gry poważne, niosące głębsze przesłanie? Powstają dziś gry, w których poruszana jest np. tematyka żalu i radzenia sobie po utracie bliskiej osoby, a także takie, które są przydatnym instrumentem w pracy z ludźmi starszymi lub po udarach. Obok rozrywki, projektowane gry mogą uczyć koncentracji, refleksu, a nawet organizacji własnych zadań i czasu.

Innym przykładem gry komercyjnej posiadającej ogromne walory edukacyjne jest popularna dziś gra Minecraft. Produkt ten staje się coraz częściej wykorzystywanym narzędziem edukacyjnym w szkołach i innych placówkach naukowych.

Jak zatem zaprojektować grę, w którą użytkownicy będą chcieli grać? Jak podkreślali uczestnicy debaty, gra ma angażować, wymagać podejmowania decyzji, budować emocje i zainteresowanie gracza. Jak możemy tego osiągnąć? Poprzez interakcję. Zarówno fizyczną jak i na poziomie, w którym gracz staje się jej współtwórcą opowiadającym historie!

Cyberbezpieczeństwo – jak odróżnić prawdę od fałszu?

Żyjemy dziś w czasach postępu. Czasach masowego przetwarzania danych. W dobie cyfryzacji i rozwoju nowoczesnych technologii rozmowy na temat bezpieczeństwa w sieci wydają się niezwykle ważnym zagadnieniem o globalnej skali.

Proces transformacji cyfrowej obejmuje dziś niemal każdą dziedzinę naszego życia. Coś co wydawało się niemożliwe jeszcze rok temu, dziś jest na porządku dziennym. Pandemia zdaje się tylko przyspieszać ten proces. Jednak czy jesteśmy świadomi zagrożeń, jakie istnieją w sieci? Czy wiemy, jakie dane udostępniać aby móc czuć się bezpiecznie? Jak możemy znaleźć granicę pomiędzy tym co prywatne a tym co publiczne?

Podczas debaty nt. cyberbezpieczeństwa rozmawialiśmy m.in. o algorytmach wykorzystywanych przez wielkie organizacje, w tym szczególnie media społecznościowe. Czy komunikaty, które czytamy w sieci mogą wpływać na nasze myślenie i zachowanie? Wspomniane algorytmy mają na celu wyświetlanie nam spersonalizowanych treści, które widzimy i w które, jak się okazuje, wierzymy. Dlaczego? Ponieważ informację, która pojawia się często, ostatecznie uznajemy za prawdziwą. I wiele algorytmów na tym bazuje.

Ataki hakerskie i próby zawłaszczenia danymi jeśli nie dotknęły nas bezpośrednio, to zapewne stały się tematem niejednej rozmowy ze znajomymi. Nie szukając daleko, niedawno jedna z naszych koleżanek z pracy padła takiej próbie wyłudzenia pieniędzy. Co niepokojące, osoby, które podszywają się, w tym przypadku za pracowników banku, zdaje się przechodzą liczne szkolenia z manipulacji i wywierania wpływu na ludzi. Powinniśmy o tym mówić głośno, informować społeczeństwo, tak by było świadome problemu i uważne na możliwość pojawienia się takich okoliczności.

Co możemy zrobić, aby tworzyć i wprowadzać zaufanie cyfrowe? Przede wszystkim edukować. Edukacja dorosłych, ale też dzieci. Podnoszenie świadomości jakie konsekwencje mogą przynieść nasze własne działania, uczenie umiejętności odróżniania opinii od faktów. Nasze dzieci będą wykonywały w przyszłości zawody, których my dziś jeszcze nawet nie znamy. Nowoczesne technologie będą dla nich codziennością, rutyną, więc nie możemy ich im ograniczać, ale uczyć jak z nich prawidłowo korzystać.

Czy tworząc innowacje w obszarze cyfrowym powinniśmy pamiętać o zrównoważonym rozwoju? Według uczestników debaty, troska o środowisko powinna być nieodłącznym elementem projektowania innowacji. Zanim coś stworzymy i zaczniemy tego używać, spróbujmy przewidzieć dalekosiężne skutki wprowadzenia innowacji do naszego otoczenia. Spróbujmy przewidzieć skutki, które będą miały wpływ na nas – użytkowników, ale też organizacje i całe środowisko.

Jak odnieść ekonomiczny sukces?

Na koniec krótkie podsumowanie wystąpienia, które wygłosił Paul Donovan (Chief Economist, UBS Global Wealth Management).

W trosce o środowisko, aby przeciwdziałać konsumpcjonizmowi oraz marnotrawstwu naszych zasobów, powinniśmy wdrożyć dwa rozwiązania, które według mówcy są nieodłącznym elementem prowadzenia biznesu w dzisiejszych czasach. Po pierwsze – hybrydowy model pracy, który ogranicza zużycie energii i materiałów. W niektórych branżach, jak czas pandemii pokazał, jest to możliwe i często nawet łatwe do wdrożenia. Po drugie – lokalizacja produkcji i kapitał ludzki. Tylko właściwy personel we właściwym miejscu i właściwym czasie może zapewnić wydajność firmie. Co równie ważne, koncepcja efektywności dotycząca technologii zakłada, że nie liczy się technologia sama w sobie, ale to jak z niej korzystamy. To sposób jak wykorzystujemy technologię może zmienić ekonomię.

Spotkamy się za rok?

Dziękujemy organizatorom wydarzenia, mówcom i wszystkim uczestnikom za możliwość spotkania, rozmowy, wymiany myśli i doświadczeń. Cieszymy się, że byliśmy razem z Wami w Krakowie (i na całym świecie dzięki transmisji online)!

Dla kogo kongres jest miejscem, w którym warto być za rok?
→ Dla działów marketingu, aby szukać odpowiedzi na pytanie jak optymalnie budować relacje z klientami w oparciu o nowy model „Wartość –> Zaufanie –> Zysk”.
→ Dla biznesu, żeby dowiedzieć się jak zastosować założenia gospodarki opartej na wartościach społecznych we własnej branży.
→ Dla świata nauki poszukując inspiracji na temat skutecznej współpracy z biznesem dla dobra społeczeństwa.
→ Dla startupów, w celu lepszego wykorzystania swojego potencjału społecznego i biznesowego.
→ Dla studentów, aby zaplanować swój rozwój i przyszłość.

Do zobaczenia za rok!

Autor zdjęć: fot. Łukasz Świerczyna/OEES